Środki przymusu stosowane wobec upadłego (wcześniej dłużnika)

Umorzenie postępowania upadłościowego stanowi co do zasady bardzo skuteczną i dotkliwą sankcję za nieodpowiednie i niepoprawne oraz niekorzystne zachowanie upadłego dłużnika w toku postępowania upadłościowego. Warto zaznaczyć i podkreślić, że takie rozwiązanie jest niedopuszczalne m.in. gdy umorzenie postępowania upadłościowego mogłoby doprowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli lub postępowanie upadłościowe zostałoby wszczęte na wniosek wierzyciela.

Przepisy prawa upadłościowego

Te wykluczenia nie powodują, że w takim przypadku upadły (dłużnik) będzie pozostawał bezkarny. Przepisy prawa upadłościowego dają możliwość zastosowania wobec niego bardzo dotkliwych środków przymusu.

Zastosowanie przepisów ma miejsce, gdy sędzia komisarz albo sędzia delegowany stwierdzi, że upadły:

• ukrywa się lub ukrywa swój majątek;
• uchybia swoim obowiązkom albo po ogłoszeniu upadłości dopuszcza się czynów mających na celu ukrycie majątku, obciążenie go pozornymi zobowiązaniami lub w jakikolwiek sposób utrudnia ustalenie składu masy upadłości.

Na orzeczenie (postanowienie) sądu w sprawie zastosowania środków przymusu oczywiście przysługuje zażalenie. Dyspozycja art. 58 p.u. nie wskazuje wprost, jakie środki przymusu może zastosować sąd wobec upadłego (dłużnika). Wspomniany artykuł czyni to jedynie w sposób pośredni, odsyłając do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, które regulują egzekucję świadczeń niepieniężnych. Zastosowanie znajdą tu przepisy art. 1050, 1052 i 1053 Kodeksu postępowania cywilnego. A tym samym oznacza to, że w przypadku wystąpienia wskazanych powyżej uchybień wobec upadłego (dłużnika) może zostać orzeczona grzywna z możliwością zamiany jej na areszt.

Grzywna

W jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 15 tysięcy złotych. Limit ten nie obowiązuje, jeżeli wcześniejsze dwukrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Wysokości grzywny nie dotyczy całego postępowania upadłościowego, lecz poszczególnego uchybienia!

Ogólna suma grzywien nałożonych w całym postępowaniu upadłościowym nie może przewyższać miliona złotych (1 000 000 złotych).

Areszt

Wymierzając grzywnę, sąd orzeka równocześnie – na wypadek jej nieuiszczenia – zamianę grzywny na areszt. Dokonanie zamiany – jeden dzień aresztu – odpowiada od 50 do 1500 złotych grzywny. Czas trwania aresztu nie może w tej samej sprawie przekroczyć 6 miesięcy.

Uchylenie orzeczonych środków przymusu

Zastosowanie środków przymusu ma na celu jedynie zdyscyplinowanie upadłego dłużnika. Z tego też powodu powinny być one natychmiast uchylone, gdy tylko ustanie potrzeba ich stosowania, tj. upadły wykona ciążący na nim obowiązek lub zaniecha dalszego utrudniania postępowania upadłościowego. Decyzję w sprawie uchylenia środków przymusu podejmuje sędzia-komisarz (sędzia delegowany), działając z urzędu lub na wniosek.

Polecamy również: specjaliści z zakresu prawa gospodarczego