Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a kredyt hipoteczny. Część I

Kredyt hipoteczny jest jedną z form finansowania przez bank zakupu nieruchomości (domu, mieszkania) – i tu rodzi się pytanie, czy można ogłosić upadłość konsumencką, gdy dłużnik ma ustanowioną hipotekę na nieruchomości. O tym poniżej.

I Wstęp

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. Skutkuje natomiast wymagalnością zapłat całego kredytu z dniem ogłoszenia upadłości wobec dłużnika. Hipoteka wygasa dopiero wówczas, gdy syndyk (doradca restrukturyzacyjny) sprzeda nieruchomość (dom, mieszkanie, działkę) w toku postępowania upadłościowego.

II Bank (wierzyciel hipoteczny) a upadłość konsumencka

Syndyk zgodnie z Prawem upadłościowym ma obowiązek z urzędu wykazać (umieścić) wierzytelność, zabezpieczoną hipotekę na liście wierzytelności. Zatem bank (wierzyciel) nie musi sam, lecz (może) zgłosić swoją wierzytelność.

III Upadłość konsumencka a hipoteka

Co do zasady, pierwszeństwo w zaspokojeniu swoich roszczeń kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości (domu, mieszkania) obciążonej hipoteką ma wierzyciel hipoteczny (bank). Oznacza to, że z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej hipoteką zaspakajają się w pierwszej kolejności Bank (wierzyciela hipotetycznego). Od powyższej zasady istnieje kilka wyjątków, ale o tym poniżej (pkt IV).

Przykład:

Pan X zaciąga w banku kredyt hipoteczny w wysokości 500,000,00 PLN zabezpieczony hipoteką na mieszkaniu. Do spłaty pozostało 300,000,00 PLN kredytu. Aktualnie mieszkanie warte jest 700,000,00 PLN. Syndyk zlicytował mieszkanie w postępowaniu upadłościowym za 500.000,00 PLN. Z tego na spłatę Banku przeznaczy 300.000,00 PLN, a pozostałe 200.000,00 PLN rozdysponuje na rzecz innych wierzycieli.

IV Pierwszeństwo przed wierzycielem hipotecznym

Od zasady podanej w pkt III istnieje kilka wyjątków:

• upadły może wnioskować o przyznanie mu części kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej hipoteką – jeśli jest to niezbędne do zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych (wynajęcie mieszkania) lub osób pozostających na jego utrzymaniu na okres od 12 do 24 miesięcy;
• koszty egzekucyjne;
• należności za pracę pracowników dłużnika za okres do trzech miesięcy (jednak do wysokości minimalnego wynagrodzenia);
• renty za spowodowanie niezdolności do pracy, choroby, kalectwa lub śmierci;
• należności alimentacyjne.

Pozostałą tematykę związaną z upadłością konsumencką w kontekście wierzyciela hipotetycznego przedstawimy w Części II.

Przeczytaj także:

• Pomoc dla kredytobiorców – kto i jak może skorzystać z pomocy rządu?
• Wakacje kredytowe – jakie są zasady?