Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a działalność gospodarcza

Tematykę upadłości konsumenckiej poruszałem już wielokrotnie w treści artykułów eksperckich. W niniejszej publikacji zamierzam przybliżyć tematykę ogłoszenia upadłości konsumenckiej w sytuacji równoczesnego prowadzenia działalności gospodarczej. A inaczej: czy osobie upadłej wolno otworzyć firmę? Jak taki stan faktyczny reguluje prawo oraz czy istnieją w tej materii jakieś warunki i ograniczenia?

Upadłość konsumencka – ogłoszenie i zakończenie postępowania

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej (bankructwa, krachu) związane jest z wieloma ograniczeniami dla majątku upadłego (dłużnika). Oznacza to, że zgromadzoną masą majątkową po ogłoszeniu upadłości zarządza syndyk (doradca restrukturyzacyjny).

Zakończenie postępowania kończy się całkowitym umorzeniem zobowiązań finansowych upadłego (np. kredytów, pożyczek, chwilówek) w sytuacji, gdy nie ma on majątku albo częściowym umorzeniem po wykonaniu planu spłat i zbyciu poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład masy majątkowej.

Upadłość konsumencka a prowadzenie działalności – wykładnia prawa

Upadły (dłużnik) może prowadzić działalność gospodarczą. Takie wnioski wypływają z analizy przepisów Prawa upadłościowego, choć nie wynika to wprost z treści przywołanego aktu normatywnego. Nie istnieją żadne „ograniczenia”, które miałyby sprzeciwiać się temu, aby dłużnik (upadły) w ten sposób uzyskiwał środki finansowe (zarabiał) na swoje utrzymanie i spłatę wierzycieli w ramach planu spłat. Nadto zakazanie prowadzenia działalności gospodarczej byłoby sprzeczne (niezgodne z ustawą zasadniczą, którą jest Konstytucja RP). Wynika to także orzeczeń organów stosujących prawo (sądów). Za przykład niech służy: Postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2021 roku (sygn. akt: VIII Gz 215/18).

W uzasadnieniu wskazanego wyżej Postanowienia Sąd Okręgowy stwierdził m.in.:

że swoboda działalności gospodarczej jest jedną z wolności gwarantowanych każdemu już w przepisach Konstytucji RP (art. 20 Konstytucji RP), a ograniczenie swobody działalności gospodarczej może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy i to z uwagi na ważny interes publiczny (art. 22 Konstytucji RP), zaś z zasady demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP) wywodzić należy, że ograniczenie swobody działalności gospodarczej musi być uregulowane w sposób wyraźny, uwzględniając zaufanie do władzy publicznej oraz standardy poprawnej legislacji”.¹

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej – ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej

Prowadzenie działalności gospodarczej przez upadłego odbywa się zgodnie z zasadami wynikającymi z Prawa upadłościowego. Kluczowym zagadnieniem jest tutaj zapis o majątku należącym do upadłego przed ogłoszeniem, jak i po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Mówi o tym wprost art. 62 Prawa upadłościowego. A stanowi, że: dobytek upadłego zgromadzony przed rozpoczęciem tego postępowania oraz nabyty po ogłoszeniu upadłości wchodzi w skład masy upadłościowej. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że założona przez upadłego firma znajdzie się w zestawie, a tym samym prawo do dochodu z jej działalności będą mieli wierzyciele i syndyk. Dotyczy to przede wszystkim syndyka (doradcy restrukturyzacyjnego), który zarządza masą upadłościową, a w następstwie tego – nową firmą dłużnika!

W praktyce oznacza to, że syndyk z mocy prawa (ipso iure) może zawierać wszelkie umowy dotyczące prowadzonej przez upadłego działalności gospodarczej. Jeżeli właściciel firmy (upadły) będzie zawierał umowy we własnym imieniu z pominięciem zarządcy (syndyka), to zostaną one uznane za nieważne!

Wobec powyższego upadły powinien przede wszystkim poinformować syndyka o założeniu firmy (zarejestrowaniu), albowiem jeśli tego nie uczyni, narazi się na odpowiedzialność karną oraz możliwość umorzenia postępowania upadłościowego.

Poszukaj: Specjaliści od Prawa gospodarczego