Jak prowadzić bezpieczny biznes?

Odpowiedź na tak postawione pytanie nie wydaje się łatwa i jednoznaczna. Wie o tym każdy, kto choć raz zetknął się z prowadzeniem działalności gospodarczej w dowolnej formie prawnej. My podjęliśmy się dzieła skrótowego przedstawienia podstawowych problemów związanych z prowadzeniem własnego biznesu, które - jak sądzimy – przyczynią się do podjęcia ze strony hipotetycznych przedsiębiorców działań prewencyjnych mających na celu skuteczne wyeliminowanie przedstawionych zagrożeń oraz stanowić będą katalog praktycznych wskazówek, jak ustrzec się i zniwelować do minimum potencjalne „straty własne” z tytułu niewłaściwego doboru kontrahenta w sferze wzajemnych relacji handlowych.

Ad rem: Labilna sytuacja gospodarcza w Polsce oraz na świecie skutkuje tym, że coraz trudniej o w pełni wypłacalnego kontrahenta w interesach. Dla przedsiębiorców codziennością stają się opóźnienia w płatnościach spowodowane brakiem płynności finansowej przedsiębiorców. Niezapłacone rachunki i faktury są główną przyczyną braku stabilnej sytuacji finansowej przedsiębiorców, co ostatecznie stanowi dla firmy stratę całkowitą należnych jej środków finansowych. A mówiąc wprost, każda niezapłacona należność oznacza mniejszy zysk dla wierzyciela (przedsiębiorcy).

W 2011 roku tylko 3 na 20 wierzycieli otrzymało zapłatę za towar bez żadnych opóźnień (źródło: wg Creditreform). Z wyników badań przeprowadzonych przez Bisnode Polska najwięcej firm, które nie rozliczają należności w terminie, pochodzi z sektora dużych podmiotów (16%). Największy odsetek punktualnie rozliczających się firm należy do grupy mikroprzedsiębiorstw (25,6%) [źródło: wg Bisnode Polska].

Problemem polskich przedsiębiorców jest nie tylko słaby odsetek kontrahentów płacących swoje należności w terminie, ale również długi czas przetrzymywania faktur i unikania spłacenia długu. Pod tym względem najgorzej wypadają mikroprzedsiębiorstwa (11,7%) oraz małe firmy (10%). I to one najdłużej zwlekają ze spłatą należności (powyżej 120 dni) [źródło: wg Bisnode Polska].

Warto zadać sobie pytanie: dlaczego tak się dzieje:

1. polscy przedsiębiorcy nie chcą narażać się na dodatkowe koszty związane ze skierowaniem sprawy do sądu oraz zatrudnieniem prawnika;
2. istotnym czynnikiem hamującym jest chęć utrzymania poprawnych stosunków i relacji z kontrahentem biznesowym;
3. przedsiębiorcy nie posiadają doświadczenia w stosowaniu działań prewencyjnych i windykacyjnych wobec nierzetelnych kontrahentów.

Z dostępnych danych bezspornie wynika, że 52% przedsiębiorców nie zamierza rozliczyć swoich należności wobec dotychczasowych partnerów biznesowych, a 48% reguluje je w terminie lub nieznacznym (kilka dni) opóźnieniem (źródło: wg Verif.pl).

Przedsiębiorca, który wcześniej, tj. przed nawiązaniem relacji biznesowych z potencjalnym kontrahentem, jest w stanie „wykryć” stan zadłużenia partnera relacji handlowych, może zaoszczędzić nie tylko swoje zasoby pieniężne, ale i czas na działania windykacyjne. Zaś z drugiej strony ma sposobność do ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń relacji finansowych (handlowych) z kontrowersyjnym i niepewnym partnerem poprzez ustanowienie dodatkowych zabezpieczeń płatności z jego strony. Może to przybrać postać np. gwarancji bankowych, factoringu, płatnościz góry itp.

W przypadku gdy zostanie uzyskana informacja o zadłużeniu lub niewypłacalności obecnego kontrahenta, to możemy to potraktować jako znak ostrzegawczy, który daje możliwość prewencyjnej reakcji na ryzyko nieterminowej płatności. Dotyczy to przede wszystkim poważniejszych kłopotów finansowych, wówczas istnieje stosowny i odpowiedni czas na podjęcie działań windykacyjnych, które zwiększają w znacznym stopniu prawdopodobieństwo odzyskania zainwestowanych środków i zasobów finansowych.

Siedmiu na dziesięciu dłużników spłaca swoje zobowiązania na drodze miękkiej windykacji. Wiąże się to z dużo mniejszym nakładem czasowym i finansowym ze strony wierzyciela niż w przypadku tzw. windykacji twardej.

Miękka windykacja to zestaw działań, które mają na celu w łagodny, aczkolwiek skuteczny sposób, zmobilizować płatnika do uregulowania należności bez konieczności rozstrzygania sprawy na drodze sądowej. Instytucja Biura Informacji Gospodarczej dysponuje odpowiednimi narzędziami, które pomagają w przeprowadzeniu całego procesu w zakresie miękkiej windykacji, tzn:

• wezwania do zapłaty z ostrzeżeniem o wpisie do bazy;
• negatywne wpisy do rejestru dłużników;
• wystawienie wierzytelności na giełdę wierzytelności;
• pieczęcie prewencyjne.

Negatywny wpis w rejestrze dłużników prowadzonym przez Biuro Informacji Gospodarczej uniemożliwia wzięcie kredytu w banku, zawarcie nowych umów leasingowych czy umów na usługi telekomunikacyjne, wyklucza z udziału w przetargach organizowanych przez administrację publiczną lub samorządową oraz ogranicza możliwość pozyskania wsparcia finansowego z funduszy Unii Europejskiej. Oczywiście może też spowodować utratę kontrahentów oraz istotne pogorszenie warunków handlowych i korzystanie z kredytów kupieckich od dostawców.

Windykacja twarda jest przeciwieństwem wcześniej opisanych działań w przedmiocie windykacji miękkiej, jej głównym atrybutem jest skierowanie pozwu o zapłatę do właściwego miejscowo i rzeczowo sądu rejonowego lub okręgowego.

Opracował:
Piotr Witkowski
Kancelaria Prawa Upadłościowego