Instytucja skargi pauliańskiej w zakresie między innymi prawa upadłościowego (z łaciny Actio Pauliana)

Skarga pauliańska stanowi instrument prawny, który pozwala wierzycielowi na uzyskania zaspokojenie się z rzeczy, która stanowiła wcześniej (kiedyś) majątek upadłego (dłużnika), zaś aktualnie stanowi już składnik majątku innej osoby. Głównie dotyczy to nieruchomości darowanej albo zbytej przez dłużnika (upadłego) członkom najbliższej rodziny, albo sprzedanej poniżej faktycznej wartości. Warto zaznaczyć, że z taką skargą może wystąpić między innymi syndyk.

Czym jest skarga pauliańska?

Mówiąc krótko, jest to skarga do sądu, skierowana przez wierzyciela, z żądaniem stwierdzenia bezskuteczności określonej czynności prawnej dłużnika (upadłego), na skutek którego dłużnik wyzbył się majątku, przez co uniemożliwił lub ograniczył w ten sposób egzekucję zadłużenia (Art. 527 § 1 Kodeksu Cywilnego)

Kiedy czynność prawna (sprzedaż, darowizna) jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela?

Art. 527 § 2 Kodeksu Cywilnego stanowi: "czynność prawna dłużnika (upadłego) jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela, jeśli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się w stopniu wyższym niż przed dokonaniem tej czynności".

Warto zaznaczyć, że niewypłacalność lub pogorszenie może być skutkiem zarówno czynności nieodpłatnej (darowizny) lub innej czynności odpłatnej (sprzedaży).

Jak wygląda skarga pauliańska?

Ma postać zwykłego pozwu cywilnego. Żądanie zawarte w treści pozwu zawiera żądanie uznanie przez Sąd, że dana czynność prawna dłużnika (upadłego), np. umowa sprzedaży jest bezskuteczna w stosunku do wierzyciela, który wniósł pozew.

Przeciw komu wnoszony jest pozew w skardze pauliańskiej?

Pozwanym nie jest upadły (dłużnik), a jedynie osoba, która nabyła dany składnik majątkowy. W przypadku dalszego rozporządzania przedmiotem sprzedaży przez nabywcę, to możliwość pozwania przechodzi na dalszego nabywcę.

Dłużnik (upadły) nigdy nie nie bierze udziału w postępowaniu ze skargi pauliańskiej. Może jedynie występować w charakterze świadka, a nigdy strony pozwanej.

Jest to część I artykułu dot. instytucji (Actio Pauliana) zgodnie z treścią Art. 527 § 1 Kodeksu Cywilnego.

Zobacz również Kancelarie Prawa Gospodarczego, 2022