Instytucja przedawnienia dochodzenia roszczeń finansowych

Artykuł porusza oraz opisuje na przykładach instytucję przedawnienia dochodzenia roszczeń finansowych.

Co to jest przedawnienie roszczeń?

Przedawnienie jest instytucją prawa cywilnego, dzięki której dłużnik może uchylić się (odmówić) od obowiązku zaspokojenia roszczenia wierzyciela. Wraz z upływem określonego w ustawie terminu możliwość dochodzenia roszczeń przed sądem zostaje ograniczona tudzież wyłączona.

Przykład: Pan Jan pożycza swojemu koledze Adamowi kwotę 5.000,00 zł dnia 1 stycznia 2020 roku. Zarazem ustalają miedzy sobą, że Pan Adam zwróci Panu Janowi całą kwotę dnia 1 czerwca 2020 roku. Jednakże, z jakiś powodów, Pan Adam z dniem 1 czerwca 2020 roku pożyczonych pieniędzy nie zwraca.

W podanym przykładzie roszczenie Pana Jana o zapłatę wobec Pana Adama przedawni się 31 grudnia 2026 roku, czyli po upływie 6 lat. Inaczej mówiąc, Pan Jan ma 6 lat na skierowanie sprawy na drogę sądową. Jeżeli tego nie uczyni w tym terminie, jego roszczenie ulegnie przedawnieniu. To znaczy, iż dług Pana Adama będzie istniał, ale nie będzie mógł być dochodzony w drodze sądowej ze strony Pana Jana.

W przypadku wyżej opisanej sytuacji Pana Jana i Pana Adama, jeżeli obaj byliby przedsiębiorcami (prowadzili dział. gosp.) i dokonali takiej pożyczki w ramach prowadzonej działalności, to wówczas roszczenie Pana Jana wobec Pana Adama przedawniło by się 31-grudnia 2023 roku, czyli po upływie 3 lat.

Terminy przedawnienia

Wyróżnić możemy podstawowe oraz szczególne terminy przedawnienia.

Podstawowe terminy przedawnienia

Podstawowy termin wynosi 6 lat (np. wyrok, nakaz), a dla roszczeń okresowych (odsetki, alimenty) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej są to 3 lata. Jednakże, po nowelizacji przepisów, termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata.

Szczególne terminy przedawnienia

Przepisy poszczególnych działów prawa przewidują krótsze terminy przedawnienia roszczeń, ale mają one zastosowanie do wybranych umów.

Wyliczenie ma charakter przykładowy.

Co to jest przerwanie terminu przedawnienia?

Przerwanie przedawnienia to sytuacja, gdy w trakcie jego biegu wystąpią pewne zdarzenia, które spowodują, że termin ten zacznie być liczony od nowa (np. uznanie długu). Tymi zdarzeniami są:

Art. 123. [Przerwanie biegu terminu przedawnienia] K.C.

§1. Bieg przedawnienia przerywa się:

1. Przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2. Przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

Zawieszenie przedawnienia

Z kolei instytucja zawieszenia przedawnienia polega na tym, że na podstawie pewnych zdarzeń, bieg terminu przedawnienia ulega wstrzymaniu na czas trwania tego zdarzenia, a po jego ustąpieniu zaczyna płynąć (biec) dalej.

Art. 121. [Zawieszenie biegu terminu przedawnienia] K.C.

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

1. Co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
2. Co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;
3. Co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa;
4. Co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody;
5. Co do roszczeń objętych umową o mediację - przez czas trwania mediacji;
6. Co do roszczeń objętych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej - przez czas trwania postępowania pojednawczego.

Najlepsze firmy w branży windykacyjnej: Najlepsi Oferteo – windykacja